Tu Dien Chu Nom Tay

Tự Điển Chữ Nôm Tày

Chữ Nôm Tày là loại hình chữ viết tượng hình, có nguồn gốc từ chữ Hán nhưng được cải biến để ghi lại ngữ âm tiếng Tày. Trong suốt nhiều thế kỷ, chữ Nôm Tày là phương tiện chính để ghi chép văn học, y học, tín ngưỡng, phong tục, ca dao, tục ngữ, giáo lý và nhiều lĩnh vực văn hóa - xã hội khác của cộng đồng người Tày. Tuy nhiên, trải qua thời gian, chữ viết này ngày càng bị mai một nghiêm trọng do ít người còn sử dụng, hiểu hoặc giảng dạy.

Tác giả Tống Đại Hồng, với vốn hiểu biết về Hán Nôm, cùng sự hỗ trợ từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu và kỹ sư tin học, đã xây dựng nên kho chữ Nôm Tày được tin học hóa, làm cơ sở biên soạn cuốn tự điển này. Với hơn 6.300 mục từ được trích xuất chủ yếu từ các văn bản cổ, kèm theo đó là phương pháp phân tích cấu trúc chữ, âm đọc, nghĩa, cùng các ví dụ trích dẫn cụ thể trong văn cảnh, cuốn tự điển mang đến cho người đọc một cách tiếp cận vừa hệ thống, vừa giàu tính ứng dụng.

Sách gồm hơn 6.300 mục từ, được tác giả sưu tập từ hàng trăm tác phẩm văn học dân gian, y học cổ truyền, văn bản tín ngưỡng, luật tục, văn học giáo dục… còn lưu giữ trong dân gian vùng Tuyên Quang và Việt Bắc. Phân tích cấu trúc chữ theo các phương pháp giả tá, hài thanh, so sánh âm - nghĩa với chữ Hán, chữ Nôm Kinh. Tác phẩm còn đề xuất các từ mới theo lối cấu tạo truyền thống nhằm mở rộng vốn từ trong đời sống hiện đại - một nỗ lực hiếm có trong việc làm sống lại một loại hình chữ viết đang mai một.

Cuốn tự điển này là tài liệu tham khảo thiết yếu đối với các nhà nghiên cứu Hán Nôm, ngôn ngữ học, văn hóa dân gian, dân tộc học; các chương trình Thái học (Tai Studies) tại Việt Nam và quốc tế; các luận án, đề tài nghiên cứu liên quan đến ngữ văn các dân tộc thiểu số…

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, việc gìn giữ và phát huy các di sản văn hóa dân tộc càng trở nên cấp thiết. Tự điển chữ Nôm Tày sẽ đóng vai trò vừa là công cụ học thuật, vừa là nhịp cầu nối các thế hệ người Tày với nguồn cội tinh thần của mình.